Cụ thể TS Trịnh Thu Tuyết – nguyên giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chu Văn An (Hà Nội) để làm tốt môn Ngữ Văn ngoài việc tập chung ôn luyện các tác phẩm thì đối với câu nghị luận xã hội cần xem thêm thời sự.
Đối với môn Ngữ văn, môn thi duy nhất ở kỳ thi THPT Quốc gia 2019 áp dụng hình thức thi tự luận. Theo TS Trịnh Thu Tuyết – nguyên giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chu Văn An (Hà Nội), thời gian đến kỳ thi không còn nhiều, nhưng với mỗi thí sinh có thể dành mỗi ngày một tiếng để ôn môn Ngữ văn. Thời gian còn lại này, thí sinh cần có phương pháp ôn luyện môn Ngữ văn một cách khoa học, thông minh; tránh học tủ, học thuộc lòng.
Học sinh nên phân chia thời gian để ôn các tác phẩm, đầu tiên học sinh đọc toàn bộ đoạn trích trong sách giáo khoa để ghi nhớ cốt truyện, chi tiết, dẫn chứng, những lời thoại quan trọng, hoặc nhớ những đoạn thơ, câu thơ quan trọng… Cùng với đó là kết hợp đọc bài giảng của thầy cô đã được học sinh ghi lại trong vở. Có thể sang ngày tiếp theo, học sinh tự hệ thống lại kiến thức đã được tiếp nhận khi nghe giảng theo sơ đồ tư duy, sau đó đọc lại vở ghi để kiểm tra, điều chỉnh, bổ sung phần kiến thức.
Ngoài thời gian ôn tập, TS Trịnh Thu Tuyết đưa ra lời khuyên các thí sinh cần có thời gian nghỉ ngơi, giải trí để đảm bảo sức khỏe bước vào kỳ thi một cách hiệu quả. Thí sinh nên dành thời gian theo dõi chương trình thời sự khoảng 40 phút mỗi ngày, vào thời điểm ăn tối ở gia đình. Khi xem thời sự, học sinh sẽ nắm bắt, cập nhật những vấn đề nóng nhất của cuộc sống. Những vấn đề thời sự, trong nhiều năm nay được đưa vào đề thi. Cụ thể, phần câu hỏi Nghị luận xã hội (2 điểm) thường chạm đến những vấn đề thời sự xã hội, học sinh cần lưu ý để có thể khai thác vào viết đoạn văn. Khi làm về Nghị luận xã hội, không tản mạn, không nói lan man. Tuyệt đối không biến đoạn văn thành bài văn thu nhỏ.
“Với phần Nghị luận văn học (5 điểm), học sinh cần dành thời lượng nhiều nhất cho giai đoạn ôn tập này là 11 tác phẩm văn học là: Tây Tiến, Việt Bắc, Đất Nước, Sóng, Người lái đò sông Đà, Ai đã đặt tên cho dòng sông, Vợ chồng A Phủ, Vợ nhặt, Rừng xà nu, Chiếc thuyền ngoài xa, Hồn Trương Ba da hàng thịt để ôn tập có trọng tâm. Khi làm câu Nghị luận văn học, trước tiên cần giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận trước khi triển khai hệ thống ý nghị luận. Học sinh cần đọc kỹ đề bài, tránh làm lạc đề, lạc hướng, bình tĩnh và bố trí thời gian làm bài hợp lý, khoa học” TS. Trịnh Thu Tuyết chia sẻ thêm.
Đối với phần Nghị luận Xã hội, thông thường đề yêu cầu học sinh viết đoạn, không viết thành bài, dung lượng từ 2/3 đến 1 trang giấy thi. Đoạn văn phải đầy đủ các phần: Mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn. Vấn đề nghị luận được lấy từ văn bản phần đọc hiểu nên phải đọc kĩ và hiểu thấu đáo văn bản đọc hiểu.
Trong đề thi, đối với câu viết đoạn, thí sinh cần nắm được các dạng đoạn văn thường gặp như nghị luận về một đạo lý, hiện tượng xã hội, thông điệp rút ra từ văn bản đọc hiểu.
Chẳng hạn, đối với đoạn văn nghị luận về một hiện tượng đời sống (xã hội), thí sinh chỉ cần trả lời những câu hỏi sau: Vấn đề đó đang diễn ra như thế nào? Nó ảnh hưởng tốt hay xấu đến đời sống, xã hội? Nguyên nhân của vấn đề là gì? Kết quả hoặc hậu quả của vấn đề? Có cách nào để cải thiện hoặc phát triển thêm hay không?
Đối với đoạn văn nghị luận về một thông điệp gợi ra từ ngữ liệu (đoạn trích) phần đọc hiểu, học sinh cần lựa chọn thông điệp trước khi bàn luận. Mà trong một ngữ liệu (đoạn trích) phần đọc hiểu có thể có nhiều thông điệp. Do vậy, học sinh cần giải thích ngắn gọn: Dựa trên cơ sở nào mà chọn thông điệp đó, tiếp đó trả lời câu hỏi Tại sao? Nếu ngược lại thì như thế nào? và rút ra bài học cho bản thân.
Kỳ thi THPT Quốc gia 2019 được tổ chức thi 5 bài thi, gồm 3 bài thi độc lập là: Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 2 bài thi tổ hợp là Khoa học Tự nhiên (tổ hợp các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học), Khoa học Xã hội (tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân đối với thí sinh THPT; tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lí đối với thí sinh học Chương trình Giáo dục thường xuyên cấp THPT). Kỳ thi diễn ra trong các ngày 25, 26 và 27/6.
